Viêm ruột thừa căn bệnh có quá trình tiến triển rất nhanh, nó có thể dẫn việc hoại tử hoặc vỡ, khiến cho việc điều trị trở nên vô cùng khó khăn. Nếu như không can thiệp kịp thời thì sẽ dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm đến tính mạng. Do đó, việc tìm hiểu những thông tin liên quan đến căn bệnh này là vô cùng cần thiết, giúp mỗi người có thể tự chủ động trong cách phòng tránh và xử lý.
Viêm ruột thừa là gì?
Viêm ruột thừa là tình trạng viêm của ruột thừa trong cơ thể con người. Người ta cho rằng bệnh này là do lỗ thông giữa ruột thừa và manh tràng bị tắc nghẽn vì tích tụ nhiều chất dịch nhầy trong lòng ruột thừa. Và chất nhầy này trở nên cứng giống như đá, làm tắc lỗ thông.
Bệnh viêm ruột thừa có thể gặp ở mọi lứa tuổi, đặc biệt thường gặp nhất là ở độ tuổi 10 đến 30, ước tính tại Hoa Kỳ đã có khoảng 70.000 trẻ em bị viêm nhiễm ruột thừa mỗi năm. Vậy rốt cuộc căn bệnh này là gì và nguyên nhân là do đâu?
Hiện tượng phân (chất thải) cứng như đá được gọi là “sỏi phân” (phân có kích thước bằng hạt đậu, cứng và bị canxi hóa gây nên tình trạng tắc nghẽn lỗ thông giữa ruột thừa và manh tràng).
Có thể có hiện tượng mô bạch huyết của ruột thừa bị phù lên và gây tắc nghẽn ruột thừa. Sau khi hiện tượng tắc nghẽn xảy ra thì các vi khuẩn thường trú trong lòng ruột thừa bắt đầu xâm lấn vào thành ruột thừa.
Cơ thể chúng ta sẽ đáp ứng với hiện tượng xâm lấn này bằng cách tấn công các vi khuẩn. Hiện tượng tấn công các con vi khuẩn đó được gọi là viêm. Nếu hiện tượng viêm và nhiễm trùng lan rộng ra đến thành ruột thừa thì ruột thừa sẽ nhanh chóng bị vỡ ra.
Sau khi ruột thừa vỡ, nhiễm trùng lại tiếp tục lan rộng vào trong ổ bụng. Tuy nhiên hiện tượng nhiễm trùng này thường bị giới hạn thành một vùng nhỏ xung quanh ruột thừa được gọi là áp xe quanh ruột thừa.
Nguyên nhân gây bệnh viêm ruột thừa là gì?
Tình trạng ruột thừa bị viêm thường do những nguyên nhân sau đây dẫn đến:
- Tắc nghẽn lỗ thông giữa ruột thừa và ruột già: Đây là nguyên nhân thường hay gặp nhất, nó làm ứ đọng các chất thải bên trong ruột thừa và từ đó tạo cơ hội cho vi sinh vật phát triển mạnh dẫn tới viêm hoặc nhiễm trùng.
- Nang bạch huyết ở dưới niêm mạc của ruột thừa bị sưng, viêm lên: Đó thường do những vi khuẩn đường ruột như Shigella hay Salmonella gây nên,…
- Các vật lạ như vật sắc nhọn, mảnh sạn hay hạt trái cây bị mắc kẹt lại làm tổn thương ruột thừa gây nên những cơn đau dữ dội.
- Các ký sinh trùng ở đường ruột như giun đũa, giun kim,… di chuyển và chui vào bên trong lòng ruột thừa gây tắc và đau ruột.
Những thể viêm ruột thừa thường gặp
Theo nghiên cứu của các bác sĩ hiện nay, có các thể viêm ruột thừa thường gặp bao gồm:
Viêm ruột thừa nhiễm độc
Đây là tình trạng ruột thừa bị nhiễm độc gây ra sự viêm, xuất hiện cả dấu hiệu hoại tử ở khu trú hoặc lan tỏa ra do vi khuẩn yếm khí gây ra. Bệnh nhân mắc phải thể bệnh này thường sẽ xuất hiện các dấu hiệu toàn thân rầm rộ nhưng lại ít có tình trạng đau bụng và khám thực thể ở bụng cũng không thấy rõ.
Nhiễm độc viêm ruột thừa là một thể bệnh rất nguy hiểm, nếu không kịp thời điều trị phẫu thuật để loại bỏ, nó có thể dẫn đến tử vong. Nhóm bệnh nhân thường mắc phải nhất là người lớn tuổi hoặc người có hệ miễn dịch kém.
Viêm ruột thừa ở trẻ em rất nguy hiểm
Trẻ em dù có sức đề kháng đã tốt hơn so với trẻ sơ sinh nhưng nếu ruột thừa bị viêm vẫn rất nguy hiểm do diễn biến lâm sàng của bệnh xấu đi nhanh chóng. Bệnh sẽ tiến triển theo 2 giai đoạn như sau:
- Giai đoạn thứ nhất xuất hiện triệu chứng đau ruột thừa cấp tính, sau đó giảm bớt.
- Giai đoạn thứ hai xuất hiện khi bị viêm phúc mạc toàn thể, thể trạng của trẻ sẽ sụt giảm nhanh chóng chỉ trong vài giờ gây nguy hiểm đến tính mạng nếu như không kịp thời can thiệp.
Phụ nữ mang thai có ruột thừa bị viêm nhiễm
Phụ nữ mang thai khi bị viêm nhiễm ruột thừa thường sẽ khó phát hiện hơn so với người bình thường bởi triệu chứng bệnh khá giống với triệu chứng thai nghén. Bệnh nhân cũng bị thường hay nôn nhiều, đau bụng không rõ ràng.
Thể bệnh này có đặc điểm là tiến triển nhanh và dễ dẫn đến hoại tử. Vì khó nhận biết nên nếu chủ quan không thực hiện mổ sớm, tính mạng của cả mẹ và bé trong bụng đều bị đe dọa.
Viêm ruột thừa ở trẻ bú sữa mẹ
Trẻ bú sữa mẹ cũng có thể gặp phải tình trạng ruột thừa bị viêm do nhiễm khuẩn. Trong khi sức đề kháng của trẻ còn yếu nên nếu gặp phải, bệnh tiến triển rất nhanh và rất nguy hiểm. Biểu hiện của trẻ có thể khó nhận biết nên các cha mẹ cần lưu ý đến con mình và chẩn đoán, xử trí bệnh cho trẻ.
Trẻ bú sữa mẹ khi ruột thừa bị viêm sẽ có triệu chứng đau bụng nhưng đặc điểm cơn đau lại khó xác định. Ngoài ra, trẻ còn có thể có dấu hiệu bụng trướng, nôn mửa, tiêu chảy và sốt cao đến hơn 39 độ C.
Ruột thừa ở tiểu khung bị viêm
Tình trạng ruột thừa ở tiểu khung bị viêm là thể bệnh dễ nhầm lẫn với nhiễm trùng tiết niệu và các căn bệnh lý phụ khoa bởi nó gây triệu chứng tiểu rắt, tiểu buốt điển hình. Tuy nhiên bạn có thể phân biệt được bằng thăm khám lâm sàng và thấy khối nhỏ ở thành phải trực tràng, hay dấu hiệu là kiểm tra túi cùng Douglas thấy đau.
Ruột thừa bị viêm do ký sinh trùng
Những bệnh nhân bị nhiễm giun nhưng lại không tẩy giun hoặc tẩy giun chưa hiệu quả triệt để, giun có thể xâm nhập và gây ra tình trạng ruột thừa bị viêm. Triệu chứng bệnh thường gặp đó là những cơn đau hố chậu phải dữ dội, có thể kèm theo sốt nhẹ, sờ thấy thành bụng mềm.
Ngoài những thể viêm ruột thừa thường gặp phía trên, còn 1 số thể bệnh khác như: Ruột thừa bị viêm trong bao thoát vị, do lao, amip, thương hàn hay viêm phúc mạc ruột thừa tức thì. Dù là thể bệnh nào, khi xuất hiện triệu chứng điển hình là đau ở vùng bụng phải kéo dài, bạn hãy tới cơ sở y tế khám để được can thiệp sớm nhất, tránh biến chứng.
Cách chẩn đoán viêm ruột thừa chính xác
Mặc dù tình trạng ruột thừa bị viêm thường có biểu hiện đau bụng dưới bên phải dữ dội, rối loạn tiêu hóa và có thể có sốt nên người bệnh dễ dàng chẩn đoán. Tuy nhiên, nhiều căn bệnh khác cũng có triệu chứng giống như vậy (ví dụ như viêm túi thừa đại tràng hay ung thư đại tràng).
Vì thế, muốn được chẩn đoán một cách chính xác nhất, người bệnh cần đến ngay bệnh viện để các bác sĩ chuyên khoa kiểm tra. Nếu như nghi ngờ ruột thừa bị viêm, bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh làm các xét nghiệm để kiểm tra.
Không có phương pháp duy nhất nào được dùng để có thể chẩn đoán căn bệnh này, người bệnh có thể phải thực hiện một hoặc nhiều phương pháp chẩn đoán cùng một lúc để xác định chính xác, bao gồm:
Xét nghiệm máu
Để kiểm tra các dấu hiệu của sự nhiễm trùng, bác sĩ có thể yêu cầu bệnh nhân xét nghiệm công thức máu (CBC) vì viêm ruột thường đi kèm với nhiễm trùng do vi khuẩn. Nhiễm trùng ở đường tiết niệu hay các cơ quan khác trong ổ bụng cũng dễ gây ra các triệu chứng tương tự như khi ruột thừa bị viêm.
Xét nghiệm nước tiểu
Người nghi bị bệnh cần và nên làm xét nghiệm nước tiểu để bác sĩ loại trừ những nguyên nhân tiềm ẩn gây ra các triệu chứng đau bụng như nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc có thể là sỏi thận.
Thử thai phát hiện viêm ruột thừa
Thai ngoài tử cung cũng có thể bị nhầm với tình trạng ruột thừa viêm vì nó cũng có triệu chứng đau bụng dữ dội vùng bụng dưới. Nếu như bác sĩ nghi ngờ mang thai ngoài tử cung, người bệnh có thể sẽ được tiến hành thử thai, siêu âm qua ngả âm đạo để xác định chính xác.
Khám vùng chậu phát hiện viêm ruột thừa
Các triệu chứng đau bụng có thể do viêm vùng chậu hoặc bệnh u nang buồng trứng. Ngoài ra cũng có thể do tình trạng viêm nhiễm phụ khoa (viêm tai vòi phải, viêm tử cung…). Chính vì vậy, người bệnh có thể phải khám phụ khoa, kiểm tra âm đạo, âm hộ, cổ tử cung, tử cung và buồng trứng.
Khám kiểm tra hình ảnh học vùng bụng
Bác sĩ có thể chỉ định cho người nghi mắc bệnh khảo sát vùng bụng bằng hình ảnh học như siêu âm vùng bụng tổng quát, CT scan bụng hoặc MRI để tìm ra nguyên nhân khiến bị đau bụng. Từ đó bác sĩ sẽ chẩn đoán người bệnh bị viêm nhiễm ruột thừa hay là do các bệnh lý khác của đường tiêu hóa.
Phương pháp điều trị bệnh viêm ruột thừa dứt điểm
Đối với việc điều trị bệnh này, phương pháp phổ thông thường được thực hiện nhất hiện nay đó là phẫu thuật cắt bỏ ruột thừa. Trong trường hợp ruột thừa đã bị vỡ thì phương pháp cắt ruột thừa sẽ được tiến hành cùng với việc làm sạch khoang bụng cho bệnh nhân để ngăn chặn tình trạng nhiễm trùng xảy ra.
Phẫu thuật cắt ruột thừa trước đây thường sẽ được thực hiện bằng phương pháp mổ mở nhưng ngày nay, phẫu thuật nội soi trở nên thông dụng hơn, do ít để lại sẹo, ít đau hơn và thời gian phục hồi nhanh hơn.
Phòng bệnh viêm ruột thừa xảy ra như thế nào?
Căn bệnh viêm ruột thừa có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, và hay thường gặp ở người trẻ. Xét theo giới tính thì nam có nguy cơ cao hơn phụ nữ. Và những người có tiền sử gia đình từng bị bệnh ruột thừa viêm hay người có thói quen ăn ít chất xơ, táo bón lâu ngày cũng dễ mắc phải….
Hãy phòng ngừa để căn bệnh này bằng cách ngăn chặn sự tắc nghẽn đường ruột, chẳng hạn như cải thiện chế độ ăn nhiều chất xơ. Và tốt nhất là bạn nên đi khám ngay khi có triệu chứng đau bụng hoặc khi có sự bất thường đường tiêu hóa để có thể sớm phát hiện và điều trị kịp thời.
Bên cạnh đó, bạn cần duy trì một chế độ ăn uống vệ sinh, khoa học, đặc biệt là giàu chất xơ để bởi chất xơ rất tốt cho sức khỏe tiêu hóa. Tránh sử dụng chất kích thích, tăng cường vận động để có thể nâng cao sức khỏe tổng thể và ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh tật.
Kết luận
Tóm lại, viêm ruột thừa là một căn bệnh lý phổ biến và có mức độ nguy hiểm cao. Việc phẫu thuật là chỉ định bắt buộc để phòng ngừa biến chứng cũng như có thể điều trị dứt điểm. Bên cạnh đó, để tránh mắc phải căn bệnh này, bạn hãy xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, hợp lý và nhận biết những dấu hiệu sớm của bệnh để được chẩn đoán và chữa trị kịp thời nhé.
