Hen suyễn từ lâu đã là căn bệnh phổ biến ở trẻ nhỏ được các bậc phụ huynh đặc biệt quan tâm để phát hiện và điều trị kịp thời, ngăn chặn sự tấn công của căn bệnh tới các con em mình. Nếu người bệnh tuân thủ liệu pháp điều trị và tránh tiếp xúc với các yếu tố khởi phát thì hoàn toàn có thể kiểm soát tốt bệnh.
Tuy nhiên, khi người bệnh cảm thấy khó thở và có dấu hiệu lên cơn hen, đa số những người xung quanh ta không biết cách xử lý như thế nào. Bài viết dưới đây sẽ tổng hợp cho bạn những phương pháp nhận biết cũng như xử lý kịp thời các cơn hen trong thời gian đợi khám.
Hen suyễn là gì?
Hen suyễn (hen phế quản) là căn bệnh mãn tính của hệ hô hấp, không lây lan và xuất hiện phổ biến ở trẻ em. Nhiều người lầm tưởng rằng căn bệnh này chỉ xảy ra ở nước phát triển, tuy nhiên không phải là vậy. Trên thực tế, bệnh này lại xuất hiện ở tất cả các quốc gia.
Khi xuất hiện cơn hen, lớp niêm mạc của ống phế quản sẽ sưng lên kèm theo đó là hiện tượng viêm nhiễm và bị kích ứng. Sự co thắt này khiến ống dẫn thở bị thu hẹp, bệnh nhân mắc chứng này sẽ gặp phải tình trạng khò khè, khó thở và cô cùng khó chịu.
Các triệu chứng của hen suyễn
Là một căn bệnh có triệu chứng rất đa dạng, một số biểu hiện của nó khiến nhiều người lầm tưởng với những căn bệnh khác như lao, giãn phế quản… Để giúp các bạn không bị nhầm lẫn, chúng tôi sẽ liệt kê ra một vài triệu chứng phổ biến nhất của người bị hen suyễn.
Hen suyễn với dấu hiệu rõ nhất: Ho
Ho là một phản xạ tự nhiên phổ biến giúp làm sạch cổ họng hoặc để tống dị vật ra ngoài. Tuy nhiên, bạn cần phân biệt giữa 2 kiểu ho là ho hắng giọng và ho do bệnh lý. Thông thường, ho hắng giọng là hành vi chủ động.
Ho có thể xuất phát từ các bệnh về nhiễm khuẩn: viêm xoang mũi, cảm lạnh,… nhưng nếu tình trạng kéo dài và đặc biệt là ho nhiều vào ban đêm, thì bạn cần lưu ý vì khi đó đây có thể là dấu hiệu của bệnh hen.
Hen suyễn dạng ho có đặc điểm rất dễ phát hiện là ho khan dai dẳng. Nếu không được điều trị, bệnh có thể tiến triển nặng và bùng phát cùng một số triệu chứng phổ biến khác.
Thở khò khè
Thở khò khè là tiếng thở có âm độ tương đối cao do luồng không khí thổi qua các đường thở bị chèn ép, thường xảy ra khi ống dẫn thở thu hẹp do sự co bóp, viêm nhiễm. Luồng không khí khi đi qua một đoạn đường thở hẹp hoặc bị chèn ép dễ trở nên rung vào thành đường thở và tạo ra tiếng thở khò khè.
Đây được coi là dấu hiệu điển hình của bệnh suyễn. Người bệnh khi mắc chứng này cần lưu ý giữ cho cổ họng luôn ấm, vì khi gặp không khí lạnh, tiếng khò khè sẽ lớn hơn và bệnh tình ngày trở nặng.
Triệu chứng khác
Khó thở cũng là một nguyên nhân của bệnh suyễn, do đường thở bị thu hẹp nên người bệnh sẽ cảm nhận rất rõ. Bên cạnh đó, người bệnh có thể cảm thấy như có vật gì đè nặng hoặc siết chặt tại lồng ngực, xuất hiện cơn đau thắt ngực.
Bên cạnh đó, dấu hiệu mặt nhợt nhạt, ra nhiều mồ hôi, mệt mỏi khi cơ thể không được cung cấp đầy đủ oxi xuất hiện hầu hết ở tất cả các bệnh nhân mắc chứng hen. Tuy nhiên, tùy vào từng người bệnh mà các triệu chứng xuất hiện khác nhau (có thể có hoặc không cùng lúc xuất hiện một trong các triệu chứng trên).
Nguyên nhân gây bệnh hen suyễn
Có rất nhiều các tác nhân khiến cơn hen khởi phát. Và một số nguyên nhân phổ biến như:
Nguyên nhân gây ra hen suyễn do thuốc lá
Tiếp xúc với thuốc lá nhiều có thể gây ảnh hưởng đến đường thở, khiến cho những người mắc bệnh sẽ gặp phải các triệu chứng ngày một nặng hơn. Mặc dù thuốc lá không phải là nguyên nhân trực tiếp gây ra hen suyễn, nhưng khói thuốc lại kích thích các triệu chứng khiến cơn hen bộc phát.
Do thừa cân
Hiện nay chưa có nhận định chắc chắn nào về việc béo phì có liên quan đến bệnh hen suyễn hay không. Tuy nhiên nghiên cứu cho thấy người béo phì khi mắc chứng bệnh hen suyễn sẽ có nguy cơ bộc phát cơn hen cao gấp 5 lần so với người mắc bệnh có cân nặng bình thường. Tình trạng béo phì sẽ làm tăng lượng tế bào trong bạch cầu, điều này khiến đường thở dễ bị viêm và kích ứng.
Môi trường sống ô nhiễm
Đa số những người mắc chứng hen suyễn đều đến từ những khu vực thành thị – nơi có nhiều khí bụi và khói thuốc lá. Đây là lý do chính khiến họ dễ mắc bệnh, ngoài ra chất độc trong không khí còn có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến trí nhớ và khả năng phát triển thể chất ở trẻ em.
Bị hen suyễn do nghề nghiệp
Các yếu tố có hại tại nơi làm việc như: dị nguyên, chất kích thích, môi trường ẩm ướt, nhiệt độ bất thường,…có thể gây ra chứng khó thở. Bên cạnh đó, các chất kích thích như chất tẩy rửa, thuốc trừ sâu, khói, bụi sẽ khiến cơ hen bùng phát trầm trọng hơn.
Phương pháp chẩn đoán bệnh hen suyễn
Nếu gặp phải bất kỳ tình trạng nhiễm trùng hô hấp nào, bạn cần đến gặp bác sĩ để thăm khám và tránh tự ý mua thuốc ngoài. Nếu nhận thấy bản thân mắc các triệu chứng hen suyễn trên, bệnh nhân cần được bác sĩ chẩn đoán bệnh theo 3 bước như sau:
Tìm hiểu tiền sử bệnh hen suyễn
Khi thăm khám, bạn sẽ được hỏi về các dấu hiệu và triệu chứng hen suyễn để tìm hiểu nguyên nhân gây ra vấn đề cho bạn. Chẳng hạn những câu hỏi như:
- Bạn gặp các triệu chứng nào? Thời gian bao lâu các triệu chứng đó diễn ra?
- Các thành viên trong gia đình bạn hay chính bản thân bạn có các tiền sử dị ứng không?
- Môi trường làm việc có thường xuyên phải tiếp xúc với khói thuốc lá hay các chất kích thích không?
- Các triệu chứng trên có thuyên giảm khi bạn sử dụng thuốc không?
Khám lâm sàng hen suyễn
Căn cứ vào các dấu hiệu và triệu chứng khi được thăm khám, bác sĩ sẽ định hướng chẩn đoán và tiến hành khám lâm sàng cho bạn. Điều này sẽ giúp bác sĩ có cơ sở để chẩn đoán bệnh và tìm ra nguyên nhân các vấn đề.
Tiến hành đo chức năng hô hấp
Đo chức năng hô hấp là một trong những cách kiểm tra tình trạng phổi của bạn. Bác sĩ sẽ sử dụng hô hấp khí để chẩn đoán bệnh và theo dõi sự tiến triển của bệnh, đồng thời
Các loại bệnh hen suyễn
Bệnh này cũng giống với các loại bệnh khác, được chia thành nhiều loại khác nhau nhưng chúng đều có chung một đặc điểm và mức độ ảnh hưởng khác nhau, đều gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới người bệnh. Việc phân loại hen suyễn sẽ giúp bạn tìm ra được cách điều trị phù hợp.
- Hen suyễn dị ứng
- Hen suyễn do tập thể dục
- Hen suyễn dạng ho
- Hen suyễn do nghề nghiệp
Cách điều trị bệnh hen suyễn với đông y và bài tập thở
Hiện nay, có rất nhiều phương pháp điều trị bệnh hen suyễn bằng thuốc, tuy nhiên nếu kết hợp cùng những bài tập hít thở trong đời sống hằng ngày, bệnh của bạn sẽ chuyển biến ngày một tích cực.
Việc hít thở đối với bệnh nhân mắc chứng hen ở mức độ nghiêm trọng là vô cùng khó khăn. Các bài tập hít thở dành cho bệnh nhân mắc chứng hen nặng dưới đây sẽ giúp bạn khắc phục được khó khăn và duy trì một hơi thở ổn định.
Điều trị hen suyễn với phương pháp đông y
Phương pháp Đông Y thường có khả năng tìm ra rõ nguồn cơn của căn bệnh và từ đó tác động trực tiếp và nguyên nhân gây bệnh. Kết hợp nhiều bài thuốc cổ truyền từ cao nhân nên hình thức chữa hen này được đánh giá cao.
Trị bệnh hen suyễn bằng đông y cải thiện rõ rệt các triệu chứng của bệnh hen, cơ quan nội tạng cũng được chú trọng. Từ đó tăng cường sức đề kháng cho cơ thể chống lại khí lạnh tác động vào cơ thể như tà khí, khói bụi,…
Tập hít thở bằng cơ hoành
Giống với thở bụng, cơ hoành là phần cơ hình vòm nằm ngay phía dưới phổi. Bài tập này sẽ giúp bạn thay thế việc hít thở từ ngực sang cơ hoành. Từ đó, cơ hoành được thực hiện tối đa các chức năng, làm giảm nhu cầu cần oxy của cơ thể.
Cách thực hiện bài tập này vô cùng đơn giản, bạn chỉ cần ngồi (nằm) trên một mặt phẳng, đồng thời đặt một tay lên ngực, tay còn lại đặt lên bụng và hít từ từ bằng mũi. Bàn tay trên bụng của bạn sẽ nâng lên và bàn tay trên ngực được giữ yên nếu bạn đang tập đúng cách.
Tiếp đó, hãy thở ra từ từ bằng miệng, lưu ý thời gian thở ra cần lâu hơn thời gian hít vào từ 2 đến 3 lần. Duy trì bài tập hít thở bằng cơ hoành trong khoảng 3-5 phút cho mỗi lần tập.
Tập hít thở bằng mũi
Hãy bỏ ngay thói quen thở bằng miệng vì nó sẽ lên quan trực tiếp đến việc thúc đẩy các triệu chứng hen ngày một nghiêm trọng. Bài tập này có tác dụng làm tăng độ ấm và độ ẩm trong không khí khi được đưa vào phổi và giảm mức độ nghiêm trọng của hen.
Áp dụng Yoga vào đời sống
Yoga từ lâu đã trở thành môn thể dục mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Trong yoga, cách thở được coi là yếu tố quan trọng giúp bạn kiểm soát tốt bệnh nếu biết áp dụng đúng cách. Nguyên tắc hít thở trong Yoga gồm 3 cách: thở bằng bụng, ngực và kết hợp giữa bụng và ngực.
Bài tập nào cũng sẽ giúp bạn cải thiện chứng khó thở của mình. Tuy nhiên, điều quan trọng là bạn cần duy trì và biết áp dụng nó đúng cách, chỉ như vậy mới thấy rõ được sự cải thiện đáng kể các triệu chứng nhé.
Kết luận
Hen suyễn có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi không phân biệt tầng lớp hay quốc gia. Bệnh tuy không để lại di chứng nặng như nhiều bệnh lý khác, nhưng lại gây rất nhiều bất tiện đối với đời sống sinh hoạt.
Đồng thời nếu không được kiểm soát bệnh tốt, một số trường hợp còn gây ra tử vong. Vậy nên, hãy luôn giữ cho mình một sức khỏe tốt, tránh tối đa các tác nhân gây hại đến đường hô hấp và luôn trong trạng thái chủ động phòng bệnh.
