Hở van tim là một trong những căn bệnh với tỷ lệ mắc cao, gây nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như đời sống của người bị mắc. Tuy rằng rất phổ biến nhưng khi hỏi đến tình trạng van tim hở thì có nhiều người vẫn hoang mang không biết đây là căn bệnh như thế nào? Sau đây, hãy cùng tìm hiểu về triệu chứng căn bệnh hở van của tim và cách khắc phục nhé.
Định nghĩa hở van tim là gì?
Hở van tim là tình trạng máu trào ngược trở lại vào các khoang trước do van tim không được đóng chặt trong thời kỳ đóng van. Chính vì vậy tim sẽ phải làm việc phải “cực nhọc” hơn nhằm bù lại tất cả lượng máu đã bị thiếu hụt.
Khi mức độ làm việc bị quá tải sẽ dẫn đến nhiều bệnh lý liên quan tim mạch gây nguy hiểm sức khỏe. Tình trạng này để lâu rất nguy hiểm nên đến thăm khám bác sĩ và được phẫu thuật, điều trị kịp thời.
Nguyên nhân dẫn đến hở van tim
Các tổn thương có thể dẫn đến van tim bị hở chia thành các nhóm nguyên nhân chính bao gồm: nguyên nhân bẩm sinh và nguyên nhân do người bệnh đã có những bệnh lý ngoài khác. Trong trường hợp người bệnh mắc hở van của tim do bẩm sinh có thể do sự thiếu ổn định của cấu trúc van động mạch chủ và van hai lá.
Còn trường hợp còn lại, người bệnh mắc tình trạng van tim cùng với bệnh lý khác . Cụ thể như bệnh lý van tim mắc phải do hậu thấp xảy ra với cùng tình trạng của người bệnh bị thấp khớp và đây cũng được coi như bệnh lý có tỷ lệ cao ở Việt Nam cũng như các nước đang phát triển.
Phân loại hở van tim dựa theo loại của van
Các dạng hở van tương ứng với các loại van tim, bao gồm:
- Hở van hai lá:
Van hai lá có nhiệm vụ kiểm soát dòng máu từ tâm nhĩ trái, xuống tâm thất trái. Khi van hai lá không được đóng hoàn toàn, một lượng máu xuống thất trái bị trào ngược trở lại nhĩ trái, được gọi là hở van 2 lá.
- Hở van tim ba lá:
Thông thường, máu từ tâm nhĩ phải đi qua van ba lá để xuống tâm thất phải. Sau đó rồi máu sẽ được bơm vào động mạch phổi để phổi trao đổi oxy. Nếu van ba lá hở, một phần máu sẽ có thể bị trào ngược trở lại nhĩ phải.
- Hở van động mạch chủ
Van động mạch chủ có chức vụ kiểm soát quá trình máu mang oxy từ thất trái đi vào động mạch chủ và mang máu đi để nuôi cơ thể. Chính vì vậy, đây là loại có vai trò quan trọng nhất ở hệ thống trong của van tim. Hở van động mạch chủ sẽ làm cho một phần lượng máu được bơm vào động mạch chủ bị trào ngược trở lại thất trái trong kỳ tâm thu, dẫn tới giảm dòng máu đi nuôi cơ thể.
- Hở van động mạch phổi
Khi van động mạch phổi bị hở, một lượng máu sẽ cần được đi vào động mạch phổi lại bị trào ngược lại thất phải, làm giảm đi lượng máu đi từ tâm thất buộc phải lên động mạch phổi để trao đổi oxy.
Phân loại hở van tim theo từng mức độ nhất định
Dựa vào mức độ hở ở van tim, có thể sẽ được chia bệnh này thành cấp độ khác nhau:
- Cấp độ 1/4: Van bị hở nhẹ
- Cấp độ 2/4: Van tim bị hở trung bình
- Cấp độ 3/4: Van bị hở nặng
- Cấp độ 4/4: Van bị hở rất nặng
Bệnh lý van tim bị mắc phải cùng với tình trạng thoái hóa bởi tuổi già, van tim sẽ có thể bị dày vôi hoá và không thể thực hiện được chức năng đóng kín khi thực hiện nhiệm vụ bơm truyền máu. Hở van ở tim liên quan đến nhồi máu cơ tim, bệnh cơ tim bị giãn, phình động mạch chủ, viêm nội tâm mạc, nhiễm khuẩn. Hở van hai lá do sa van hoặc có thể là do đứt dây chằng van hai lá…
Các dấu hiệu thường gặp của hở van tim
Triệu chứng của hở van ở tim là như thế nào? Bệnh này thường xuất hiện với các triệu chứng rất đa dạng và tình trạng bệnh sẽ phụ thuộc vào mức độ hở của van. Với van hở ở mức độ thấp nhất 1⁄4 thì người bệnh thường không thể phát hiện triệu chứng bệnh. Và tình trạng này thường sẽ ít gây ảnh hưởng đến sức khoẻ.
Tuy nhiên, khi người bệnh ở mức độ 2/4, lúc này bắt đầu người bệnh sẽ bắt đầu có cảm giác khó thở, đặc biệt khi nằm hoặc thực hiện hoạt động mạnh, và có thể gây ra những cơn khó thở về đêm, ngoài ra người bệnh sẽ cảm thấy mệt mỏi kéo dài liên miên trong nhiều ngày ngay cả khi người bệnh đang không hoạt động.
Dù vậy, ở giai đoạn đầu của tình trạng bệnh mức độ 2/4 thường các triệu chứng không được biểu hiện một cách rõ ràng. Nhưng ngược lại, nếu bị hở van tim ở mức độ 3/4 hoặc cao hơn thì bệnh đã bắt đầu tiến triển qua thời gian dài.
Qua nhiều năm và ngoài các triệu chứng điển hình thường xuất hiện cả biến chứng liên quan đến tim mạch như, rối loạn nhịp tim lâu dài dẫn tới suy tim. Nguy cơ mắc các biến chứng này sẽ ngày càng cao hơn rất nhiều đối với những người bị bệnh này ở mức độ 4/4.
Tim bị hở van có thực sự nguy hiểm không?
Người tim bị hở van sống sẽ được bao lâu có lẽ là vấn đề mà bất cứ ai sau khi nhận kết quả chẩn đoán khẳng định đều đang quan tâm. Hay nói cách khác, bệnh này có thực sự nguy hiểm không? Và biện pháp điều trị y khoa tối ưu hiện nay được nhiều bệnh nhân cũng như người nhà thắc mắc.
Hở van tim là một trong những bệnh lý nguy hiểm đến tính mạng hiện nay mà ai cũng cần phải cảnh giác. Thậm chí ở trong trường hợp nhẹ, giai đoạn đầu, nếu không được phát hiện sớm và có những biện pháp điều trị kịp thời, bệnh sẽ chuyển biến nặng và nguy cơ có thể đe dọa tính mạng.
Tuy nhiên, không vì thế mà người gặp tình trạng van tim hở thì sẽ đều rơi vào nguy hiểm. Tuổi thọ của người bị suy van tim còn phụ thuộc vào mức độ bệnh lý nhẹ hay nặng.
Các phương thức chẩn đoán bệnh tim bị hở van
Để chẩn đoán chính xác giúp cho quá trình điều trị bệnh trở nên thuận lợi có thể bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện thêm cả những thử nghiệm cận lâm sàng như:
- Điện tâm đồ: Đối với phương pháp này có thể áp dụng để chẩn đoán các biểu hiện không đặc hiệu của bệnh cùng với các triệu chứng như rung nhĩ, dày nhĩ trái,…
- Chụp phim Xquang ngực để tìm hình ảnh bóng tim to, phù phế nang, phù kẽ, … thường gặp ở trong trường hở van tim cấp tính hoặc suy tim nặng.
- Siêu âm Doppler tim được xem như phương pháp quan trọng và tốt nhất, đồng thời cũng xác định chính xác bệnh.
- Thông tin và chụp mạch giúp chẩn đoán cho những trường hợp khi đã áp dụng các phương pháp cận lâm sàng khác nhưng vẫn không có kết luận chính xác.
Điều trị tim bị hở van bằng cách nào?
Điều trị hở van tim còn phụ thuộc vào nguyên nhân của bệnh, cũng như tiến triển của bệnh sẽ đưa ra phương pháp chỉ định cụ thể của bác sĩ.
Trường hợp nhẹ
Thông thường, những trường hợp nhẹ hoặc có triệu chứng nhẹ có thể sử dụng thêm một số loại thuốc sẽ được chỉ định của bác sĩ như thuốc lợi tiểu, thuốc làm giãn mạch nhóm nitrat, thuốc làm giảm hậu gánh, thuốc chống đông máu, thuốc chẹn beta giao cảm…. Trong trường hợp người bệnh bị ở mức độ từ 2/4 trở lên cần được thực hiện kiểm tra sớm để xác định rõ nguyên nhân chính xác và mức độ càng tăng thì người bệnh cần được phải điều trị tích cực và theo dõi một cách cụ thể, chi tiết.
Trường hợp hở van tim nặng
Với những bệnh nhân tình trạng và mức độ hở của van tim có thể bị nặng nhất bác sĩ sẽ cân nhắc, chỉ định lựa chọn phương pháp phẫu thuật tim hoặc can thiệp theo độ tổn thương của van tim. Trong quá trình phẫu thuật tim sẽ thực hiện thay van tim với một số trường hợp đặc biệt, phương pháp can thiệp này cũng có thể sử dụng để điều trị đối với van tim hai lá qua đường ống thông.
Hở van tim được biết đến là bệnh mà có khả năng gây nhiều biến chứng nguy hiểm. Do đó, người bệnh khi phát hiện các dấu hiệu của bệnh này phải cần chú ý tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ.
Người điều trị tuân thủ sử dụng thuốc được kê theo đơn để kiểm soát các triệu chứng của bệnh đồng thời thường xuyên tái khám định kỳ theo hẹn kì của bác sĩ. Nếu người bệnh cao huyết áp cần được kiểm tra thường xuyên huyết áp để có thể nắm rõ được tình trạng của bệnh. Bởi vì người bị bệnh kèm theo tăng huyết áp có thể làm cho tim phải hoạt động nhiều hơn bình thường.
Hơn nữa, những người mắc bệnh lý về van tim cần phải chú ý đến chế độ ăn đặc biệt về hàm lượng muối, chất béo trong bữa ăn hàng ngày. Những người này nên thường xuyên kiểm tra hàm lượng mỡ máu để có thể giúp phòng ngừa các bệnh về tim mạch.
Hở van tim sẽ sống được bao lâu?
Không có một con số cố định cho tuổi thọ của người bị hở van tim. Hở van tim sống được 50 năm hay 70 năm còn phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố như mức độ hở, loại van hở, các bệnh lý đi kèm, phương pháp điều trị. Nếu mức độ hở càng cao, tuổi thọ sẽ càng bị rút ngắn.
Người bị hở van tim mức độ nghiêm trọng có tuổi thọ ngắn hơn nhiều so với người được phát hiện sớm. Các lá van bị hư hỏng nghiêm trọng sẽ có thể lấy đi tính mạng người bệnh bất cứ lúc nào.
Cách phòng ngừa sớm bệnh hở van tim
- Có lối sống khoa học, nghỉ ngơi hợp lý và thường xuyên tập luyện thể thao.
- Quan tâm, thường xuyên kiểm tra huyết áp và điều trị tốt bệnh huyết áp cao.
- Không nên hút thuốc, bia rượu và sử dụng các chất kích thích, gây nghiện.
- Nên giảm cân nếu béo phì.
- Cân bằng giữa công việc và cuộc sống để loại bỏ stress.
- Tránh lo âu, nghĩ ngợi quá nhiều vì có thể ảnh hưởng tới bệnh.
- Bổ sung nhiều chất xơ: rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt trong bữa ăn hằng ngày. Tránh sử dụng các loại thực phẩm được chế biến sẵn, đóng hộp, nhiều đường, giàu chất béo.
- Giảm muối trong chế độ ăn uống mỗi ngày để có thể tránh tim làm việc quá sức và giảm hiện tượng tăng huyết áp.
Bệnh hở van tim là bệnh khó chữa khỏi nhưng người bệnh có thể giảm thiểu các biến chứng nguy hiểm nếu được điều trị đúng cách. Bên cạnh đó, cần chủ động kiểm soát tim mạch định kỳ 6 tháng/lần hoặc 1 năm/lần để có thể phát hiện bệnh sớm, theo dõi tình trạng bệnh và có biện pháp dự phòng phù hợp với cơ thể.
Kết luận
Hy vọng với những kiến thức tổng hợp trên đây, bạn sẽ hiểu hơn về bệnh hở van tim cũng như các dấu hiệu cần nhận biết, cách điều trị căn bệnh nguy hiểm này. Thay vì lo lắng, hãy thực hiện ngay từ bây giờ lối sống lành mạnh để phòng bệnh và sớm tìm đến các chuyên gia về tim mạch khi có các dấu hiệu, triệu chứng nghi ngờ hoặc biểu hiện bất thường của cơ thể.
