Mụn cóc được hiểu là một trong những bệnh da liễu lành tính rất thường gặp hiện nay. Mặc dù ít ảnh hưởng đến sức khỏe nhưng lại có khả năng gây mất thẩm mỹ và ảnh hưởng lớn đến da nếu bị nặng. Vậy làm thế nào để phát hiệu và điều trị hiệu quả? Bài viết dưới đây xin chia sẻ với bạn đọc thông tin về mụn này bạn cần biết.
Định nghĩa thế nào là mụn cóc?
Mụn cóc là một dạng tăng sinh bất thường xuất hiện trên da và được coi là một khối u xấu xí, sần sùi trên bề mặt da. Mụn có màu trắng, to nhỏ khác nhau nhưng thường có kích thước tương đương với hạt cơm nên thường được gọi với cái tên mụn cơm.
Tìm hiểu chính xác định nghĩa mụn cóc
Mụn cóc là căn bệnh thường thấy có tỷ lệ người mắc rất cao tại Việt Nam hiện nay. Thực tế đây là một dạng tăng sinh tế bào bất thường do virus gây nên có khả năng lây lan nếu tiếp xúc với chất dịch của mụn.
Phân loại các kiểu mụn cóc
Virus HPV gây ra mụn có trên nhiều vị trí khác nhau của cơ thể. Do đó có rất nhiều loại mụn khác nhau và một số loại sau đây là dạng thường gặp nhất dựa vào hình dạng cũng như khu vực nổi mụn để phân loại.
- Mụn cơm thông thường là những hạt màu đen hoặc xám, sần sùi mọc trên các ngón tay, bàn tay, cẳng tay hay bàn chân. Mụn sẽ thường do virus xâm nhập qua các vết xước khi cắn, cắt, làm móng,…để nó xuất hiện. Có loại kích thước chỉ từ 1 – 2mm nhưng cũng có loại kích thước lên đến vài chục mm.
- Hạt cơm phẳng (plane warts) là mụn cóc có kích thước khá nhỏ, tối đa chỉ khoảng 5mm. Đặc điểm loại mụn này là nhẵn hơn so với các loại mụn khác và có thể nổi ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể. Dạng mụn này lây lan khá nhanh sang các vùng da và nổi chi chít ở bàn tay và bàn chân.
- Hạt cơm lòng bàn chân hay hạt cơm ở bộ phận sinh dục là trường hợp mụn nổi ở các vị trí kể trên. Đây là các loại mụn gây ra sự khó chịu rất lớn và nếu mọc ở bộ phận sinh dục còn được gọi là bệnh sùi mào gà.
Cách để nhận biết được các loại mụn cóc
Mụn cóc thông thường xuất hiện nhiều trên các ngón tay hoặc trên bàn tay với các đặc điểm nhỏ, sần sùi, có màu da, trắng, hồng hoặc nâu, cứng khi chạm vào. Đôi khi còn là đốm đen – tập hợp các mạch máu nhỏ và có dấu hiệu vón cục lại.
Nhiều mụn bắt đầu xuất hiện ở các vị trí khác nhau trên cơ thể thường có màu trắng, xám nổi nhỏ li ti. Nếu xuất hiện ở người trưởng thành thì cho thấy đây là vấn đề của hệ miễn dịch đang gặp vấn đề.
Nguyên nhân mụn cóc và các yếu tố rủi ro
Mụn cóc thông thường là do virus u nhú ở người là virus (HPV) gây ra với hơn 150 chủng khác nhau xuất hiện ở người. Nhưng chỉ có một vài nhóm trong số đó là nguyên nhân gây ra mụn và trở thành nguyên nhân chính của các loại mụn.
Virus này lây qua đường tình dục, tuy nhiên hình thức truyền nhiễm chính là khi tiếp xúc da kề da hoặc thông qua các vật thể dùng chung. Đặc biệt virus này sẽ xâm nhập vào cơ thể qua các vết thương hở trên da để tạo thành mụn.
Nếu da đã tiếp xúc với virus, mụn sẽ hình thành và phát triển trong vòng từ 2 – 6 tháng xung quanh khu vực tiếp xúc. Hệ miễn dịch của mỗi người sẽ phản ứng với virus HPV theo cách khác nhau nên không phải ai tiếp xúc vơis virus cũng sẽ bị mụn.
Những đối tượng có nguy cơ cao bị mụn đó là:
- Trẻ em và thanh niên vì cơ thể chưa hoàn thiện hệ miễn dịch tốt giúp chống lại virus này.
- Người có hệ miễn dịch yếu, chẳng hạn như: Bệnh nhân nhiễm HIV hoặc đã trải qua cấy ghép tạng.
Như vậy có thể thấy, tác nhân gây ra mụn cóc chính là do virus HPV – Human Papilloma Virus. Một loại thuộc loại Papova Virus có ADN đi vào cơ thể thông qua các vết trầy xước hoặc các tổn thương trên da và gây kích ứng các tế bào biểu mô bề mặt da.
Chẩn đoán các phân loại mụn cóc để tìm ra cách điều trị
Trong hầu hết các trường hợp, bác sĩ có thể chẩn đoán mụn thông thường qua các kỹ thuật rất đơn giản từ cạo lớp trên cùng của mụn hay sinh tiết một phần nhỏ của mụn để gửi đến phòng thí nghiệm phân tích. Việc tìm ra các phân loại mụn có để điều trị không phải là điều khó khăn.
Hướng chữa trị mụn khi đến viện
Hướng điều trị của các bác sĩ đối với mụn cóc đa phần là không cần phải điều trị gì cả và tự phòng tránh rồi chúng tự biến mất sau 1 – 2 năm. Một số người quyết định đến gặp bác sĩ để điều trị khi điều trị tại nhà không hiệu quả hoặc chúng gây khó chịu, lan rộng hoặc làm mất thẩm mỹ.
Các bác sĩ thường bắt đầu với các phương pháp ít gây đau nhất, đặc biệt là khi điều trị với các bạn nhỏ bị mụn. Họ sẽ dựa trên vị trí của mụn, triệu chứng và mong muốn của bệnh nhân để chỉ định chữa mụn theo những cách sau:
Dùng thuốc có chứa axit salicylic để điều trị
Chất trị mụn cóc là axit sẽ có tác dụng loại bỏ từng lớp mụn cóc với cường độ mạnh nhất. Vì các nghiên cứu đều cho thấy axit salicylic sẽ phát huy hiệu quả khi thực hiện điều trị trên bề mặt da.
Liệu pháp điều trị mụn cóc đông lạnh
Bác sĩ sẽ chấm nitơ lỏng vào mụn của bệnh nhân để đóng băng toàn bộ mảng da có chứa mụn. Sau đó các mô chết sẽ bong ra trong vòng thời gian thường là một tuần. Phương pháp này cũng có khả năng kích thích hệ miễn dịch của bạn chống lại virus gây mụn và cần được tiến hành lặp lại vài lần.
Sử dụng các axit khác
Trường hợp mụn cóc không đáp ứng với axit salicylic hoặc liệu pháp đóng băng không phát huy hiệu quả. Bác sĩ có thể thử cạo bề mặt của mụn và sau đó bôi axit trichloroacetic bằng que gỗ. Phương pháp này đòi hỏi phải được lặp lại ít mỗi tuần hoặc lâu hơn để có tác dụng tốt nhất.
Thực hiện tiểu phẫu
Các mô khó chịu sẽ bị cắt bỏ qua tiểu phẫu và đây là biện pháp có thể coi là mạnh nhất trong các phương pháp điều trị. Với biện pháp này, các bác sĩ sẽ thường chỉ chỉ định cho các bệnh nhân biến chứng đã quá nặng. Bởi sau tiểu phẫu có thể để lại sẹo trên bề mặt da.
Đốt mụn cóc bằng tia laser
Tia laser sẽ đốt cháy các mô mụn và hiệu quả của phương pháp này tất nhiên sẽ là cao nhất vì đây là một công nghệ tiên tiến. Mọi người đều có thể tham khảo phương pháp điều trị này tuy nhiên giá thành sẽ là khá cao.
Hướng dẫn chữa mụn cóc tại nhà
Điều trị tại nhà với mụn chỉ hiệu quả với các loại mụn thông thường. Và nếu hệ miễn dịch của bạn không bị suy yếu hoặc không mắc bệnh tiểu đường thì có thể thử điều trị tại nhà. Đây là các phương pháp không được khuyến cáo nhiều bằng việc đến gặp các bác sĩ điều trị sẽ tốt hơn.
Tự sử dụng Axit salicylic để loại bỏ mụn trên da mặt làm hàng ngày và liên tục trong một vài tuần. Nếu muốn có kết quả tốt nhất thì hãy ngâm mụn cóc trong nước ấm trong vài phút trước khi bôi thuốc, kết hợp tẩy da chết bằng đá bọt hàng ngày.
Trường hợp da bị kích ứng với các loại axit có thể dùng phương pháp đóng băng tại nhà. Vẫn dùng Compound W Freeze Off, Dr. Scholl’s Freeze Away là các dạng nitơ lỏng có sẵn ở dạng lỏng để đóng băng các mảng mụn.
Biện pháp cuối cùng là dán băng keo khi băng keo chuyên dụng trong khoảng 6 ngày sẽ được dán lên. Sau đó ngâm trong nước và nhẹ nhàng loại bỏ các mô chết bằng đá bọt nhám để bề mặt mụn cóc trong khoảng 12 giờ rồi lặp lại quá trình đến khi mụn rụng hết thì thôi.
Cantharidin là một chiết xuất của con bọ cánh cứng, sau đó bôi lên da để tạo thành vết phồng rộp quanh mụn là cách điều trị khac staij nhà. Sau khi sử dụng cantharidin khu vực này sẽ được băng lại và các vết phồng rộp sẽ đưa mụn cóc ra khỏi da.
Những cách ngăn ngừa mụn thông thường
Các chuyên gia y tế cho biết tiêm phòng vắc-xin HPV là cách giúp ngăn ngừa mụn cóc thông thường tốt nhất đối với mọi người. Việc tiêm còn hạn chế nguy cơ mắc một số loại ung thư khác cũng do virus HPV này gây ra.
HPV với 2 loại là chính hiện nay của Gardasil 0,5ml do hãng MSD (Mỹ) sản xuất và Cervarix do hãng GSK – Bỉ các bạn đều có thể sử dụng để tiêm. Nếu không các bạn cũng cần phải chăm sóc da thật tốt tại nhà và tránh các tác nhân gây ra mụn một cách hiệu quả nhất ví dụ như là:
- Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng đặc biệt nếu bạn là người đã tiếp xúc với những người bị mụn cóc. Các vị trí có tiếp xúc cũng cần được làm sạch bằng xà phòng kháng khuẩn.
- Không sờ vào mụn nếu chúng có xuất hiện trên cơ thể. Rất nhiều người sẽ bị vào phải trường hợp này khiến mụn lây lan rất nhanh trên cơ thể vì tay chạm vào và làm lây lan ra khắp nơi.
- Không gãi hoặc nhặt mụn vì việc làm đó không thể làm mụn mất đi mà còn làm lây lan mụn nhanh hơn.
- Che mụn cóc bằng băng để tránh cho chúng lây lan, tránh bụi bẩn sẽ làm bệnh có thể trở nên nghiêm trọng hơn.
- Giữ cho bàn tay và bàn chân khô ráo để không phải là nơi mụn có thể tấn công và làm lây lan.
- Mang dép khi ở trong phòng thay đồ hoặc phòng tắm chung để giảm thiểu nguy cơ lây virus.
Kết luận
Mụn cóc là một loại mụn như đã nói không gây nguy hiểm nhưng lại khiến rất nhiều người cảm thấy khó chịu. Qua nội dung bài viết trên đây các bạn cũng đã hiểu hơn về loại mụn này, cách phòng ngừa và điều trị mụn. Hy vọng rằng, nội dung bài viết đã hỗ trợ tốt cho quá trình làm đẹp của các bạn, chúc các bạn thành công.
